Door: Maltha studiecoaching op 9 sep 2015
De puberteit is voor veel leerlingen en hun ouders een roerige tijd. Er verandert van alles in het lichaam en leven van een puber, wat ook weer invloed heeft op de beleving van en prestaties op school.
Maar welke veranderingen horen nu eigenlijk bij de puberteit? En op welke manier wordt school daardoor beïnvloed? Deze vragen zullen worden beantwoord in deze blog. Ook zullen we ingaan op wat u als ouder kunt doen om uw puber te steunen in deze soms lastige tijd en er zo op school toch uit te halen wat erin zit!
De puberteit
Op de middelbare school komt uw kind in de puberteit. De puberteit wordt veroorzaakt door hormonen, die in heel het lichaam voor veranderingen zorgen. Dit heeft gevolgen op verschillende gebieden. De puberteit is daarom een bijzondere, maar soms ook een hele lastige periode. Bij meisjes begint de puberteit ongeveer rond het tiende jaar. Bij jongens begint de puberteit ongeveer twee jaar later.
Allereerst verandert het uiterlijk van uw kind, denk aan baardgroei, borstontwikkeling en een groeispurt. Al die hormonale veranderingen hebben ook gevolgen voor de emoties, het sociale gedrag en de cognitieve vaardigheden (bijvoorbeeld de schoolprestaties). Uw kind groeit langzaam naar de volwassenheid toe. Bij de één gaat dit sneller dan bij de ander. Door al deze veranderingen kan uw kind soms behoorlijk met zichzelf in de knoop zitten, dit hoort er een beetje bij.
Veranderingen op sociaal gebied
In de puberteit verandert uw kind dus ook op sociaal gebied. Kinderen gaan zich anders opstellen tegen hun ouders. Pubers maken een grote sprong in hun manier van denken, hierdoor menen ze ineens alles te begrijpen en voelen ze zich geremd door de buitenwereld. Deze ontwikkeling zorgt ervoor, dat zij kritischer en afstandelijker naar hun sociale omgeving gaan kijken. Hierdoor lijkt het alsof ze u als ouder minder nodig hebben. Ook beseffen pubers dat ze meer zelfstandigheid moeten laten zien. Hierdoor is het nodig om zich tegen u af te zetten. Pubers nemen hierdoor steeds meer afstand van hun ouders. Vrienden en leeftijdsgenoten gaan een steeds grotere rol spelen. Ook gaat uw kind zich mogelijk wat meer aanpassen aan leeftijdsgenoten, bijvoorbeeld in kledingkeuze en gedrag.
Veranderingen in de hersenen
In de puberteit vinden er grote veranderingen in de hersenen plaats.
Dat gebeurt vooral in de voorste hersendelen van de hersenen, de zogeheten prefrontale cortex. In dit gebied bevinden zich de plannings- en controlefuncties. Deze functies stellen jongeren in staat om bijvoorbeeld te plannen en de gevolgen voor de lange termijn te overzien.
Veel jongeren hebben nog moeite met plannen, dit is normaal in de puberteit. Tijdens de puberteit groeien de hersenen nog en het deel dat bedoeld is voor plannen is nog niet helemaal af.
Ook is het puberbrein door dit alles nog niet in staat om vooruit te kijken, daardoor overziet uw kind de gevolgen op lange termijn vaak niet. Zo zal uw kind vooral in de puberteit de neiging hebben te gaan voor de korte termijn (afspreken met vrienden) in plaats van op de lange termijn te denken (alvast gaan leren voor een toets). Op zich is dat niet erg, maar het is wel handig als uw kind zich daar een beetje bewust van wordt en van u als volwassene steun krijgt op dit vlak.
Vermoeidheid in de puberteit
In de puberteit voelen jongeren zich vaak erg moe. Dat heeft te maken met het slaapritme, dat ongeveer 1,5 uur verschuift. In de puberteit begint de aanmaak van het slaaphormoon melatonine later op de dag. Daardoor krijgen jongeren vaak pas na middernacht slaap en zullen zij wel langer willen en kunnen uitslapen, dan wat met de schooltijden mogelijk is. Dit terwijl jongeren juist eigenlijk meer dan 8 uur slaap nodig hebben om bij te komen van alle ontwikkelingen in hun lichaam en geest. Pubers zijn dus ’s morgens vroeg nog lang niet uitgeslapen en voelen zich vaak alsof ze een jetlag hebben. Door deze vermoeidheid kan het soms moeilijk zijn zich op school te concentreren en worden jongeren vaak wat humeurig.
School en puberteit
De puberteit kan grote gevolgen hebben voor de motivatie voor en prestaties op school. Zo beïnvloedt de vermoeidheid de concentratie en is het erg lastig voor pubers om voldoende ver vooruit te denken en dus te leren. Het is normaal als uw kind moeite met plannen heeft. Probeer te bedenken dat uw kind nog niet in staat is om goed vooruit te denken. Probeer uw kind in het begin te helpen door bijvoorbeeld te vragen ‘Wat moet je vandaag allemaal doen? Je zou kunnen beginnen met het leren van biologie, hier ben je ongeveer een uur mee bezig. Daarna kan je wiskunde en Nederlands maken’.
De motivatie voor school kan afnemen, omdat andere zaken, vooral op sociaal vlak, zo’n grote rol gaan spelen in het leven van uw puber. Is de motivatie voor school even wat minder? Laat uw kind een doel opstellen op de korte termijn, bijvoorbeeld als ik een goed cijfer haal voor die repetitie, ga ik een middag shoppen met een vriendin. Ook kan het al helpen om uw kind te stimuleren eerst de vakken en taken doen die hij of zij moeilijk, lastig en vervelend vindt.
Voor sommige pubers is het zelfstandig oppakken van al die verschillende schooltaken thuis echt te lastig. Dit kan te maken hebben met de planning, motivatie, concentratie of een combinatie van dit alles. Het kan dan een goede stap zijn om een steuntje in de rug te zoeken in de vorm van studiebegeleiding, bijvoorbeeld huiswerkcoaching, bijles of studiecoaching. Zo is er thuis ook genoeg tijd en ruimte om het te hebben over gezellige dingen en houdt u de sfeer goed.
Slot
De door de puberteit veroorzaakte veranderingen kunnen dus grote invloed hebben op de houding van pubers ten opzichte van en prestaties op school. De puberteit wordt veroorzaakt door hormonen, die in heel het lichaam voor veranderingen zorgen; sociale, lichamelijke en cognitieve veranderingen. Helaas zijn die veranderingen niet altijd even gunstig voor de schoolprestaties van een puber. Problemen die vaak voorkomen in de puberteit zijn problemen met de planning, gebrek aan concentratie, vermoeidheidsklachten en een korte termijn visie. Ook wordt de motivatie voor school vaak (tijdelijk) minder in de puberteit. Dit hoort er helaas gewoon een beetje bij. Maar merkt u thuis dat het de spuigaten uitloopt en uw zoon/dochter er echt niet uithaalt wat erin zit, denk dan eens aan een steuntje in de rug in de vorm van studiebegeleiding.
puberteitplannenstudiebegeleiding
